… ή αλλιώς telling και showing, μία θεωρία που εισήγαγε στην λογοτεχνία ο Βρετανός συγγραφέας Henry James, η οποία έχει τη ρίζα της στον πιο διάσημο πλατωνικό διάλογο, την Πολιτεία, όπου ο Σωκράτης αναφέρει δύο τρόπους με τους οποίους μπορεί να παρουσιαστεί ο λόγος:
α) διήγησις
β) μίμησις
Στην πρώτη περίπτωση, ο αφηγητής είναι και ο πρωταγωνιστής. Στην δεύτερη, δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι δεν είναι εκείνος που μιλά.
Πίσω στην θεωρία του Henry James, πρόκειται για τους δύο βασικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να οργανώσει το υλικό του ο αφηγητής. Στην περίπτωση «λέγω», ο αφηγητής κρατά ο ίδιος το λόγο και μας μεταφέρει εκείνος τόσο τα διάφορα γεγονότα της αφήγησης όσο και τα λόγια των χαρακτήρων χωρίς να υπάρχει δράση και διάλογος. Προσφέρει στον αναγνώστη κάποια βασικά στοιχεία της πλοκής, δίχως να καθυστερεί ή να διασπά τη ροή της ιστορίας. Αντίθετα, στην περίπτωση «δείχνω», ο αφηγητής παρουσιάζει έναν χαρακτήρα μέσα από διαδοχικές λογοτεχνικές σκηνές αποτελούμενες από παραγράφους, οι οποίες εστιάζουν στον τρόπο λειτουργίας, ομιλίας και αντιδράσεως του περιγραφόμενου χαρακτήρα. Περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτά τα θέματα θα βρείτε στο νέο μου βιβλίο «Στοιχεία Συγγραφής» στο κεφάλαιο «Περί χαρακτήρων» και το κεφάλαιο «Πλοκή και τα επιμέρους στοιχεία της».
Οι δύο αυτές αφηγηματικές επιλογές δεν απαντώνται ποτέ αμιγείς αλλά πάντοτε Continue Reading